Αρχική Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες & της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας
Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες & της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας
 
 
 
Σύμφωνα με το Διεθνές, το Κοινοτικό και το Εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο, το «ξέπλυμα βρώμικου χρήματος» και η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας αποτελούν εγκληματικές πράξεις. Η νομοθεσία για το «ξέπλυμα βρώμικου χρήματος» προσδιορίζει καθήκοντα και για τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στους οποίους εντάσσονται και οι ανώνυμες εταιρίες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων. Η συμμόρφωση με αυτές τις υποχρεώσεις αποσκοπεί στην προστασία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, με τη θεμελίωση του γενικού πλαισίου για την αποτροπή του «ξεπλύματος βρώμικου χρήματος» και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
 
 
Ξέπλυμα βρώμικου χρήματος
 

Το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος είναι η προσπάθεια προσώπων να προσδώσουν νομιμοφάνεια σε έσοδα που προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες.

 

 

Η διαδικασία ξεπλύματος χρήματος ακολουθεί τρία βασικά στάδια

 

Αρχική επένδυση - Τοποθέτηση
Πρόκειται για την αρχική τοποθέτηση των χρημάτων, που προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες, με τη μορφή επενδύσεων σε χρηματοοικονομικούς οργανισμούς και πιστωτικά ιδρύματα, όπως τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρίες, ανταλλακτήρια συναλλάγματος κλπ.

 

Συναλλαγές - Τεχνικές διαστρωμάτωσης
Πρόκειται για τη πραγματοποίηση, με τα συγκεκριμένα κεφάλαια, πολλαπλών επικαλυπτόμενων συναλλαγών, με σκοπό την απόκρυψη της αρχικής πηγής προέλευσής τους.

 

Επανατοποθέτηση - Τεχνικές ενσωμάτωσης
Πρόκειται για την ενσωμάτωση αυτών των κεφαλαίων σε κλάδους νόμιμης οικονομικής δραστηριότητας.

 

 

Εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο

 

Το θεσμικό πλαίσιο το οποίο ρυθμίζει την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας είναι:

 

  • Νόμος 3691/2008
  • Απόφαση Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς 1/506/8.4.2009
  • Απόφαση Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς 35/586/26.5.2011

Επισκόπηση του κανονιστικού πλαισίου και η επίδραση του διεθνούς κανονιστικού πλαισίου στο κοινοτικό και στο ελληνικό

 

 

Διεθνής πηγή-Έτος Θεματική
ενότητα
Κοινοτική νομική πράξη Ελληνική νομική πράξη
FATF: 40
συστάσεις - 1990
Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες Οδηγία 91/308/ΕΟΚ Νόμος 2331/1995
FATF: 40
συστάσεις - 1996
Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες Οδηγία 2001/97/ΕΚ Νόμος 3424/2005
FATF: 40
συστάσεις - 2003
Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες Οδηγία 2005/60/ΕΚ

Οδηγία Επιτροπής 2006/70/ΕΚ
Νόμος 3691/2008
FATF: 9
ειδικές συστάσεις - 2004
Χρηματοδότηση
τρομοκρατίας
Οδηγία 2005/60/ΕΚ

Κανονισμός 1781/2006
Νόμος 3691/2008
Σύμβαση Βιέννης - 1988 Καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών Οδηγία 91/308/ΕΟΚ Νόμος 1990/1991
Σύμβαση Στρασβούργου - 1990 Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες Απόφαση-πλαίσιο 2001/500/ΔΕΥ Νόμος 2655/1998
Διεθνής Σύμβαση Ηνωμένων Εθνών - 1999 Χρηματοδότηση
τρομοκρατίας
Απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ

Νόμος 3034/2002

 

Υποχρεώσεις των χρηματοπιστωτικών οργανισμών

 

Οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το θεσμικό πλαίσιο είναι:

 

  • να εξετάζουν με ιδιαίτερη προσοχή κάθε συναλλαγή, η οποία από την φύση της ή από στοιχεία που αφορούν το πρόσωπο ή την ιδιότητα του συναλλασσόμενου μπορεί να συνδεθεί με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή με χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων ή τρομοκρατών

  • να θεσπίζουν διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου και επικοινωνίας, ώστε να προλαμβάνουν και να εμποδίζουν τη διενέργεια συναλλαγών που συνδέονται με τα ανωτέρω εγκλήματα

  • να συνεκτιμούν και το συνολικό χαρτοφυλάκιο το οποίο ενδεχομένως διατηρεί σε αυτά ο συναλλασσόμενος για να εξακριβώνουν τη συνάφεια και συμβατότητα της υπόψη συναλλαγής με το χαρτοφυλάκιο

  • να μεριμνούν, ώστε οι σχετικοί έλεγχοι των συναλλαγών να εφαρμόζονται στις θυγατρικές εταιρίες και στα υποκαταστήματά τους στο εξωτερικό, εκτός αν αυτό απαγορεύεται πλήρως ή μερικώς από την σχετική αλλοδαπή νομοθεσία, οπότε ενημερώνουν τον αρμόδιο Εισαγγελέα και την Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή με την επωνυμία «Εθνική Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες».

  • να λαμβάνουν κάθε άλλο πρόσφορο μέτρο που αποφασίζει η αρμόδια αρχή τους για την αποτροπή των ανωτέρω εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της μη κατάρτισης συναλλαγής, εφόσον δεν έχουν ικανοποιηθεί οι όροι πιστοποίησης και επαλήθευσης της ταυτότητας του συναλλασσόμενου.

 

Ειδικότερα:

 

Εξακρίβωση των στοιχείων ταυτότητας των πελατών τους. Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί κατά την σύναψη συμβάσεων με πελάτες υποχρεούνται να απαιτούν την απόδειξη της ταυτότητας του συναλλασσόμενου. Από τα στοιχεία αυτά πρέπει να προκύπτουν η παρούσα διεύθυνση κατοικίας, το ασκούμενο επάγγελμα και η επαγγελματική διεύθυνση του συναλλασσόμενου. Όταν ο συμβαλλόμενος ή συναλλασσόμενος ενεργεί για λογαριασμό άλλου, εκτός από την απόδειξη της δικής του ταυτότητας, οφείλει να αποδείξει και τα στοιχεία του τρίτου φυσικού ή νομικού προσώπου, για λογαριασμό του οποίου ενεργεί Ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός οφείλει να εξακριβώσει την αλήθεια και των στοιχείων αυτών και όταν ο συναλλασσόμενος δεν προβεί στην πιο πάνω δήλωση, αλλά υπάρχει βάσιμη αμφιβολία για το εάν ενεργεί για δικό του λογαριασμό ή βεβαιότητα ότι ενεργεί για λογαριασμό άλλου.

 

Τα στοιχεία τα σχετικά με τις παραπάνω συμβάσεις και συναλλαγές και τα νομιμοποιητικά έγγραφα φυλάσσονται από τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ετών.

 


Μη πραγματοποίηση συναλλαγών

 

Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί οφείλουν να μην πραγματοποιούν συναλλαγές για τις οποίες γνωρίζουν ή βάσιμα υποπτεύονται ότι συνδέονται με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Υποχρέωση αναφοράς στον Αρμόδιο Φορέα, στην Εισαγγελική Αρχή, στον Ανακριτή ή στο Δικαστήριο.

 

Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί οφείλουν να αναφέρουν με εμπιστευτικό έγγραφο στον Αρμόδιο Φορέα κάθε συναλλαγή που θεωρούν ύποπτη, καθώς και να παραδίδουν στον Φορέα, στην Εισαγγελική Αρχή, στον Ανακριτή ή στο Δικαστήριο, τις απαιτούμενες πληροφορίες ή τα αποδεικτικά στοιχεία, που θα τους ζητηθούν για συναλλαγές, που είναι πιθανόν να σχετίζονται με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές ενέργειες. Οι πληροφορίες αυτές είναι εμπιστευτικές, η δε γνωστοποίηση τους όταν γίνεται καλόπιστα δεν αποτελεί άδικη ή αντισυμβατική πράξη και δεν μπορεί να θεμελιώσει οποιουδήποτε είδους ευθύνη.

 


Λήψη μέτρων για την πρόληψη νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας

 

Η THETIS ΑΕΔΑΚ έχει προβεί στην λήψη μέτρων και στην ανάπτυξη διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου και στη θέσπιση εσωτερικών διαδικασιών, λαμβάνοντας μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη τα οποία περιλαμβάνουν:

 

  • την εξακρίβωση και τον έλεγχο της ταυτότητας και των στοιχείων που αναφέρονται στον πελάτη

  • τη φύλαξη των αρχείων των πελατών

  • τον έλεγχο του ονόματος του πελάτη αν συμπεριλαμβάνεται στην κατάσταση προσώπων που ενδέχεται να εμπλέκονται σε νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, και που αποστέλλονται από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές.

  • την εξακρίβωση της ταυτότητας του «πραγματικού δικαιούχου», δηλαδή του φυσικού προσώπου που ελέγχει τον πελάτη ή για λογαριασμό του οποίου διενεργείται συναλλαγή ή δραστηριότητα και τη λήψη επιπλέον μέτρων για τον έλεγχο της ταυτότητάς του

  • την άσκηση συνεχούς εποπτείας με ενδελεχή εξέταση των συναλλαγών που πραγματοποιούνται, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι οι συναλλαγές που διενεργούνται συνάδουν με τις πληροφορίες που έχει η Εταιρία σχετικά με τον πελάτη, την επιχειρηματική του δραστηριότητα, την προέλευση των κεφαλαίων του, καθώς και τη διασφάλιση της τήρησης ενημερωμένων εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών στα αρχεία της Εταιρίας

  • την εκπαίδευση και την επιμόρφωση του προσωπικού της εταιρίας

  • την αναφορά ύποπτων συναλλαγών προς τις αρμόδιες αρχές

  • την επιλογή αρμόδιου διευθυντικού στελέχους που έχει την ευθύνη γενικής συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία

Τα έγγραφα που μπορούν να πιστοποιήσουν τα στοιχεία του μεριδιούχου (ανάλογα με την περίπτωση) και απαιτούνται από τον νόμο είναι:

 

Στοιχεία Ταυτότητας

 

  • Δελτίο Αστυνομικής Ταυτότητας
  • Διαβατήριο σε ισχύ
  • Ταυτότητα υπηρετούντων στα Σώματα Ασφαλείας και στις Ένοπλες Δυνάμεις

Διεύθυνση κατοικίας & τηλέφωνο επικοινωνίας

 

  • Πρόσφατος λογαριασμός οργανισμού κοινής ωφέλειας
  • Εκκαθαριστικό οικονομικής εφορίας
  • Ισχύουσα άδεια διαμονής ή παραμονής
  • Μισθωτήριο συμβόλαιο που έχει κατατεθεί σε οικονομική εφορία

Επάγγελμα & επαγγελματική διεύθυνση

 

  • Εκκαθαριστικό οικονομικής εφορίας
  • Βεβαίωση εργοδότη
  • Αντίγραφο τελευταίας μισθοδοσίας
  • Δήλωση έναρξης επιτηδεύματος
  • Επαγγελματική ταυτότητα
  • Παραστατικό ασφαλιστικού φορέα

Αριθμός φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.)

 

  • Εκκαθαριστικό οικονομικής εφορίας

Εάν το ποσό συναλλαγής δεν δικαιολογείται από το δηλωθέν εισοδήμα που αναγράφεται στο εκκαθαριστικό σημείωμα οικονομικής εφορίας, ο μεριδιούχος θα πρέπει να προσκομίσει επιπρόσθετα έγγραφο που θα δικαιολογεί την προέλευση του ποσού (π.χ. κληρονομιά, δωρεά, συμβολαιογραφίκη πράξη αγοραπωλησίας, κ.ά.)

 

Η εταιρία είναι υποχρεωμένη να τηρεί αντίγραφα των ως άνω.

 

Ο Υπεύθυνος Συμμόρφωσης είναι ο αρμόδιος για τη συμμόρφωση προς τη νομοθεσία για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Έχει την ευθύνη γενικής παρακολούθησης της συμμόρφωσης της Εταιρίας με τις υποχρεώσεις της για την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

 

Η THETIS ΑΕΔΑΚ έχει θεσπίσει διαδικασίες και μηχανισμούς ελέγχου προκειμένου να εφαρμόζει αποτελεσματικά τη νομοθεσία για την καταπολέμηση του «ξεπλύματος βρώμικου χρήματος» και απαιτεί από την διοίκηση, τους εργαζόμενους και τους συνεργάτες να συμμορφώνονται με αυτά ώστε να παρεμποδίζεται η χρήση των προιόντων και υπηρεσιών της για σκοπούς σχετικούς με το «ξέπλυμα βρώμικου χρήματος».

 

Επιπρόσθετα οι εσωτερικές διαδικασίες κοινοποιούνται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς σύμφωνα με τη νομοθεσία. Η εταιρία είναι συνεπής ως προς την παροχή πληροφοριών στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς σύμφωνα με τις υποχρέωσεις της, όπως αυτές απορρέουν από τη νομοθεσία που διέπει τις εταιρίες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων.

 

Η συνεργασία και η συμμόρφωση με τις διαδικασίες είναι θεμελιώδης για την εξασφάλιση ότι η THETIS ΑΕΔΑΚ ανταποκρίνεται πλήρως με την κείμενη νομοθεσία για το «ξέπλυμα βρώμικου χρήματος».